Wat is veerkracht?

Wat is veerkracht?

Heb je even? 

Er is namelijk heel veel wat we niet weten over veerkracht terwijl veerkracht vooral gaat over die situaties waarin je het even niet meer weet. De wetenschap en de praktijk zijn het net zo eens met elkaar als het varken en de kip die debatteren over de vraag: “Zullen we spek met eieren maken?” Zo wordt er gesteggeld over de vragen: Wat is veerkracht precies, is het aangeboren, is het te trainen, wanneer ben je veerkrachtig genoeg? enz, enz.
Graag ga ik in deze blog-serie samen met jou op ontdekkingstocht. Als spreker over veerkracht leer ik dagelijks nieuwe dingen en doe ik onverwachte ontdekkingen. Jij waarschijnlijk ook. Laten we gaan zoeken aan de oppervlakte, in de straalstroom, in de diepste dalen, trechters en krochten en op de hoogste pieken van ons kunnen en die we kunnen vinden. Er is veel te ontdekken en nog meer te leren. Ga je mee?

Waarom ben jij nieuwsgierig naar veerkracht?

Naast het feit dat het woord veerkracht vooral populair is geworden na de lockdowns en de vele uitdagingen waarvoor wij als mensheid staan ben ik benieuwd naar jouw interesse in het onderwerp. Voor mij was veerkracht zoiets als een airbag. Dat ding zit in je stuurwiel en op nog een paar, voor mij althans, onzichtbare plekken in je auto en komt pas tevoorschijn als er stront aan de knikker is. Ik kan je vertellen dat mijn persoonlijke airbags allemaal tegelijk zijn ontploft op 23 oktober 2015. Op die dag krijgt onze prachtige 20 jarige dochter Sanne een auto ongeluk die haar abrupt, bruut en zinloos van het leven heeft berooft. In dit video portret vertel ik alles over de talenten van onze prachtige dochter>>
Weet dat het op dit moment goed gaat met mij en mijn geliefden maar dat deze levensbeving (mooi woord voor k##momenten) mij op deze ontdekkingsreis heeft gestuurd. Hoe zit dat bij jou?

Is veerkracht aangeboren?

Veel onderzoek heeft zich op deze vraag geworpen met, zoals te verwachten, een brede waaier aan uitkomsten en bevindingen. In dit artikel van het National Centre for Biotechnology (Gang Wu, Adriana Feder, Hagit Cohen, Joanna J. Kim, Solara Calderon, Dennis S. Charney and Aleksander A. Mathé)
geven ze onder andere aan dat naast allerlei overerfbare genetische factoren ook epi genetica een rol speelt. Epigenetica onderzoekt hoe het kan dat genen zich omkeerbaar veranderen onder invloed van bijvoorbeeld de omgeving en worden doorgegeven aan het nageslacht. Deze veronderstelling werd gedaan door de Britse professor Marcus Pembrey en bevestigd door de Zweedse professor Lars Olov Bygren. Uit gegevens en cijfers van een Zweeds bevolkingsregister kon worden aangetoond dat perioden van relatieve hongersnood bij een eerste generatie systematisch een significante uiting van diabetes bij de derde generatie tot gevolg had. Kortom de eerste generatie leed aan ondervoeding. Hun genen paste zich aan. Hun kleinkinderen die geen honger meer kende kregen sneller diabetes omdat de genen van hun voorouders zich nog niet hadden aangepast aan de overvloed van eten. Herkenbaar…

Pech of geluk?

Er is veel overeenstemming over het feit dat we allemaal wel een zekere vorm van genetisch overerfbare veerkracht in ons hebben. Dat is goed nieuws, toch?
Tsja, dat ligt er dus maar aan. Als jij gezegend bent met een paar hongerig neurotisch gestreste ouders is dat maar zeer de vraag. Wacht eens even, ik hoor het je denken. Er zijn toch genoeg mensen die absoluut geen last schijnen te hebben van hun erfelijk belastbare verleden. Helemaal waar. Een van mijn favoriete uitspraken is dan ook: “Geef de hoop op een beter verleden zo snel mogelijk op!”
Alleen met erfelijkheid komen we er dus niet. Overigens denken dat je veerkracht kunt trainen is ook een fabeltje. Bam, die kwam even binnen of niet? Op onze ontdekkingsreis zullen we zeker nog wel uitvinden hoe dat zit maar voor nu moet je het even met deze stelling doen. “Als je veerkracht zou kunnen trainen dan is het maakbaar en van maakbaarheid weten we inmiddels dat het een illusie is. Sterker nog, veerkracht helpt ons om de fuckups van de maakbaarheidsillusie te overleven.”

Kunnen we dan helemaal niets doen om veerkrachtiger te worden?

Zeker wel. Het begint met de laatste wetenschappelijke inzichten dat veerkracht meer als een proces en minder als een te trainen vaardigheid moet worden gezien. We kunnen ons vermogen om met dat proces om te gaan wel verbeteren. Dus dat gaan we onderzoeken.
Daarnaast bestaat veerkracht niet alleen uit, zoals de Duitsers het zo mooi zeggen: “ein stehaufmännchen mentalität” of wel het sta-op-mannetje-mentaliteit, die we overigens vrij goed kennen van de Duitsers als we tegen ze moeten voetballen. Veerkracht bestaat uit een IK, een WIJ en een HET. Drie vormen van veerkracht die onlosmakelijk aan elkaar zijn verbonden. Laten we hier de volgende blog verder induiken.

Podcast: de moeite waard

Wil je in de tussentijd een paar tussentijdsetussentips horen beluister dan de podcast “de moeite waard” waar ik samen met Niek van den Adel iedere 2 weken in de veerkracht duik. Klik hier of op de afbeelding om naar de podcast te gaan>>

4 mei 2022