Er zijn mensen die een moordenaar kunnen vergeven. Er zijn mensen die hun kampbeul als mens willen leren kennen. Er zijn mensen die hun lot om tot de laagste kaste van de samenleving te behoren met een glimlach dragen. Je hebt ook mensen die een 16 jarige kassière uitschelden omdat ze 1 minuut moesten wachten of die niet naar hun eigen aandeel in de echtscheiding willen kijken en alle schuld bij de ander blijven leggen de rest van hun leven. De vraag is dus: “Hoe kan je jouw veerkracht vergroten?”
Kortom het anekdotisch bewijs dat de ene mens veerkrachtig is en de ander niet, is overweldigend. Dit is ook vaak de insteek geweest van onderzoek naar veerkracht. De vraag: “Hoe kan het dat de een wel en de ander niet…?” Er is gezocht naar verbanden. Is het een aan te leren vaardigheid? Is het een aangeboren kenmerk? Ligt het aan je opvoeding of ligt het aan de omgeving waarin je opgroeit? Ieder onderzoek kwam weer met andere resultaten die uiteindelijk meer vragen dan antwoorden opleverden. Ook ik kreeg regelmatig te horen: “Hoe doe jij dat toch, ik zou dat nooit kunnen, die en die zijn er volledig onderdoor gegaan”. Ook ik ben erover gaan spreken over veerkracht in de vorm van, put your grief into glory. En hoe graag ik het ook zou willen, ik kwam er steeds meer achter dat er geen universeel recept of tig-stappenplan is naast alle autobiografische succesverhalen.
Het is logisch dat we (in onze geef-mij-een-snelle-instant-oplossing maatschappij) bij tegenslag in eerste instantie op zoek gaan naar een recept dat ons uit de miserie kan halen. Maar we moeten niet op zoek naar een recept, we moeten op zoek naar een kookboek. Eentje waarin het koken als proces wordt beschreven en waarin eten als een vitaal onderdeel van het leven wordt gezien. Inzicht in een dergelijk kookboek kreeg ik van Maarten de Winter. Hij heeft veel onderzoek gedaan en onderzoeken verzameld om zo taal en tools te ontwikkelen die je helpen om jouw veerkracht te vergroten. Het zijn taal en tools in ontwikkeling want: “er is veel wat we nog niet weten over veerkracht terwijl veerkracht gaat over die momenten dat we het (even) niet weten”.
Als spreker over veerkracht maak ik nu het onderscheid tussen het ik, het wij en het in veerkracht. Het IK gaat over de mentale veerkracht. Het WIJ gaat over de sociale veerkracht en HET gaat over de operationele veerkracht. Even terug naar het koken. Ik kan nadenken over gerechten, recepten en hoe ik het ga aanpakken. Maar koken doe je zelden alleen voor jezelf. Dus je hebt rekening te houden met degene voor wie je kookt. Zijn er allergieën, kotsgerechten (mijn broer ging over zijn nek van spruiten) calorieën etc. En HET maakt nogal uit of je moet koken op een butagaspitje of een superdeluxe Boretti of Ascot 120. Tegenwoordig maakt HET steeds meer uit of je op gas (uit een niet nader te definiëren nogal agressieve staat) of op een andere energiebron je eten wil bereiden.
Omdat veerkracht vooral gaat om die momenten dat je het even niet meer weet, gaat het dus vooral om je probleemoplossend vermogen. Jouw vermogen om weer wat ruimte te creëren en een oplossing te bedenken voor de schijnbaar onoverkomelijke uitdaging waarvoor jij staat. Nu we het toch over gas hebben is dat wel een mooi voorbeeld om het over veerkracht te hebben. IK (mentale veerkracht) kan beslissen om nooit meer op gas te stoken of te koken (dit is wat je ook vaak leest over de anekdotische veerkracht verhalen). Zo ook onze Oosterburen. In Duitsland is onder Merkel “de Energiewende” ingezet die onder andere inhoud om alle kerncentrales te sluiten en meer gas te gaan gebruiken (uit die niet nader te definiëren nogal agressieve staat) in de transitiefase. Maar je bent niet alleen. Jouw familieleden (sociale veerkracht) vinden er ook iets van. De een wil dit en de ander wil dat. Bij onze Oosterburen hebben de Grünen meer politieke macht gekregen en die willen echt iets heel anders dan hun politieke opponenten. In jouw eigen huis betekent van HET (operationele veerkracht) gas af ook geen verwarming meer door je ketel maar een warmtepomp (of iets dergelijks). Onze Oosterburen zijn driftig LNG aan het opkopen in de wereld maar ze moeten de havens met opslagtanks voor de LNG nog bouwen.
Alle onderzoeken en de praktijk wijzen er steeds meer op dat veerkracht een proces is. Geen wonderbaarlijk vermogen of vaardigheid die snel kan worden aangeleerd. Dit proces kent in ieder geval 3 onderdelen die onlosmakelijk met elkaar in verbinding staan en die elkaar wederzijds beïnvloeden. 3 Onderdelen die ons helpen om ons probleemoplossende vermogen te vergroten iedere keer dat we het proces samen doorlopen. Als individu of als organisatie. We kunnen ervan leren en we kunnen ons vermogen vergroten. Hoe je de mentale, sociale en operationele veerkracht kunt vergroten zal ik samen met jou onderzoeken in de komende blog bijdragen. Tot snel.
Wil je in de tussentijd een paar tussentijdsetussentips horen beluister dan de podcast “de moeite waard” waar ik samen met Niek van den Adel iedere 2 weken in de veerkracht duik. Klik hier of op de afbeelding om naar de podcast te gaan>>